
Praat met je dansdocent!

Inleiding
Communicatie kan op meerdere manieren plaatsvinden. Als je niet praat, dan doe je dat via lichaamstaal. Als je helemaal niet beweegt en niets zegt, doe je het via je energie (uitstraling). Om met de deur in huis te vallen is het eigenlijk altijd duidelijk wat je voelt, of je dit nu wel of niet werkelijk met woorden, lichaamstaal of wat dan ook deelt met degene die het betreft. Gevoelens die jij voelt zijn altijd voelbaar voor de omgeving (al dan niet bewust of onbewust bij gever/ontvanger)!
Nu is dit natuurlijk met positieve gevoelens geen enkel probleem: je voelt wederzijds hoe het stroomt en hoe jullie als dansdocent en dansleerling elkaar mee naar boven tillen in dansvreugde, lachen is onderdeel van de les, er gaat veel energie heen en weer in volle vaart en je danst als dansleerling je maximale capaciteiten eruit waarbij de dansdocent zijn/haar kennis en kunde optimaal kan inzetten. Wat een heerlijke les!
Energie-lek
Als we het gegeven van 'alles is merkbaar wat je voelt, ook al zeg je het niet' uit het eerste stukje van de inleiding in ogenschouw houden, worden dingen meteen helder: als jij jezelf als dansleerling niet uitspreek naar jouw dansdocent in de les, dan is de kans groot dat de dansdocent het toch voelt!
En zoals dit met positieve gevoelens eigenlijk geen probleem vormt - omdat het voor beide een soort 'gezonde voeding voor lichaam en geest' is - is het met gevoelens van weerstand wél een probleem, omdat onuitgesproken weerstand geen gezonde voeding biedt maar een blok aan het been wordt voor beide partijen - of ook wel metaforisch gezegd: een beschimmelde appel die je besluit te eten. De ene dansdocent is gevoeliger of 'leest' makkelijker weerstand-signalen dan de andere, maar hoe je ook wend of keert: er gaat iets tussen jou en je dansdocent in staan. Er ontstaat een 'energie-lek' om het zo maar even te noemen: een lege (onbekende) ruimte die toch vol aanvoelt.
En dat, lieve dansleerlingen, is voor de dansdocent én voor jou zelf als danser niet zo wenselijk. Er van uitgaande dat je in dans vrij beweegt, vol innerlijke overgave en verbinding, genietend van je lichaam in beweging, stromend, zwevend, aardend op de klanken van de muziek door de ruimte gaat, toch ook enigszins kwetsbaar jezelf opstelt door je lichaam zo volledig in te zetten in beweging - kun je je voorstellen dat een energie-lek van onuitgesproken gevoelens of ervaringen een zeer onprettig en stagnerend gevolg hebben, bij zowel de danser als de dansdocent (die zich ook graag met de bovengenoemde kenmerken van dans verbindt).
Uiting van onuitgesproken gevoelens
Onuitgesproken gevoelens van weerstand worden in het lichaam zichtbaar. Is het niet door bepaalde houdingen of bewegingen, dan is het wel door de energie. De dansleerlingen
- gaan met hun rug naar je toe staan
- draaien hun hoofd sneller weg om niet naar jou te kijken (maar naar hun medeleerling of naar de muur)
- zakken in, geven minder energie
- luisteren in 'vertraging' naar wat je ze vraagt (dus er wordt als het ware eerst gewacht voordat ze reageren)
- kijken met een frons naar jou (van mmm... ik weet het niet hoor)
- etc.
Nu kun je als dansdocent dit rijtje nog wel aanvullen denk ik! We hebben er allemaal ervaringen mee.
Je uitspreken kan kwetsen (?)
Jonge kinderen hebben nog niet echt in de smiezen dat ze zichzelf ook zouden kunnen inhouden met iets te vertellen, alhoewel dit per kind natuurlijk wel kan verschillen. Over het algemeen weten zij nog niet dat ze iets wat ze niet leuk vinden ook niet kunnen zeggen. Op een bepaalde leeftijd draait dat om en leren ze dat ze ook iets voor zich kunnen houden, of leren ze dat als ze iets zeggen dat het ook kwetsend kan zijn voor de ander als in 'wat heb jij lelijk haar' etc. Daar hebben we de angel te pakken!
Zouden dansleerlingen zich niet vanzelfsprekend uitspreken als ze iets niet prettig vinden omdat ze denken dat het ons als dansdocent kwetst? Ik denk dat dit onder andere een grote bron is voor het niet uitspreken van gevoelens van weerstand.
Wat 'kwetst' er nu meer?
- een dansleerling die met zijn/haar rug naar je toe staat waarbij je in het ongewisse blijft over wat er nu aan de hand is
- het contact wordt afgesloten
- een dansleerling die niet meer terugkomt in de les om onduidelijke, onuitgesproken redenen
Of
- een dansleerling die iets van zichzelf laat zien door zichzelf uit te spreken
- een dansleerling die iets laat horen waar je het bestaan nog niet van afwist (dus niets aan kon doen omdat je het niet wist)
- het contact met je dansleerling herstellen door in gesprek te zijn met elkaar
Nou je leest het al, ik denk dat er geen woorden meer nodig zijn om bovenstaand uit te leggen ;-).
De dansdocent IS niet de dansles - de dansdocent GEEFT de dansles
Kwetsen door je uit te spreken over de les betekent ook niet dat je de dansdocent zelf als mens kwetst. We kunnen het natuurlijk wel voelen, maar daar is niets mis mee. Maar er is een verschil in 'ik vind jou geen leuk mens, ik mag je niet' of 'ik vind dit of dat aan jouw les niet leuk'. Dansleerlingen: wij dansdocenten ZIJN niet onze les! Wij zijn gewoon mens en geven een les, die we makkelijk aan kunnen passen naar allerlei vormen als het niet passend is voor jou als dansleerling. Wees dus niet bang om met ons te delen wat je ervaart!
'Je uitspreken kan kwetsen, dus doe ik het niet' is de gedachte. Maar ik wil er een vraagteken achter zetten: is een dansleerling die zich uitspreekt werkelijk het meest kwetsende wat je kan ervaren als dansdocent? Mijn steevaste antwoord hierop is: NEE! Omdat als gevoelens niet worden uitgesproken, wij als dansdocent een vrij lange fase van onderzoek ingaan en tijd en energie verliezen in het 'probleem' wat zich voordoet. Zie A en B later in deze tekst.
Eerst nog even over dat 'niet uitspreken omdat het kwetst'.
A) Het (lange) proces van de dansdocent betreft het signaleren van onuitgesproken gevoelens van weerstand loopt ongeveer als volgt:
- we voelen dat er iets niet stroomt, niet lekker loopt
- we vragen ons af of ons gevoel werkelijk klopt, we gaan het loslaten, proberen het opnieuw en gaan daarna opnieuw voelen
- voorzichtige constatering dat er iets aan de hand is
- we gaan gissen wat het zou kunnen zijn
- waar gaan gissen waar het aan zou kunnen liggen
- als we dan toch zeker weten dat er iets niet klopt, dan:
--- leggen we het voor aan de groep en openen wij het gesprek door
--> vragen te stellen
--> ons gevoel van dat er iets aan de hand is uit te spreken
--> traceren waar de oorsprong van het geheel ligt
--- we slapen er een weekje over en hebben dan ineens in de smiezen wat er aan de hand is en pakken het een volgende les anders aan
- etc.
Iedere dansdocent zijn eigen versie en aanpak natuurlijk, maar over het algemeen is het een hele weg te gaan!
B) Het (korte) proces van de dansdocent als gevoelens wel worden uitgesproken kan als volgt lopen:
- de dansdocent hoort ineens feedback van de dansleerling (waarbij het soms nog niet eens gevoeld is door de dansdocent omdat de leerling zich al uitspreekt voordat de 'lege ruimte/het energie-lek' kan ontstaan!!!)
- realiseert zich dat hij/zij zich over het onderwerp van de feedback helemaal niet van bewust was omdat er zoveel andere dingen meespeelden waar hij/zij op moest letten
- gaat in gesprek met de leerling die zich uitspreekt en ze gaan samen op zoek naar een oplossing zodat het weer gaat stromen
Kijk even met bewondering naar het aanzienlijke verschil tussen A en B! There you have it.
Dus dansleerling: zodra je iets voelt heb jij natuurlijk ook even de tijd nodig om te beseffen dát je überhaupt iets voelt, maar zodra je het in de smiezen hebt -> spreek je uit!!!
Zo kunnen dansdocent en dansleerling samen vrij snel een weg vinden om tot een oplossing te komen om een beter dans-werk-klimaat te creëren.
Je uitspreken kan tot een oplossing leiden (wat we niet altijd willen)
Heel gek, maar soms vinden dansleerlingen (welke leeftijd dan ook) het juist prettig om geen oplossing te vinden voor gevoelens van weerstand, gedijen ze soort van heerlijk in het onuitgesproken geheel. Dat klinkt echt heel mal, maar is werkelijk een feit. Als je je uitspreekt leidt dit namelijk tot een oplossing van de weerstand, en dan... moet je aan de bak! Wat inhoudt dat je
- eerlijk moet durven zijn
- jezelf moet durven openen voor je gevoelens
- de confrontatie aan moet gaan
- verder gaat ontwikkelen (oh neeeeee - dat willen we niet altijd - eng!)
- en vooral: daarna op een andere voet verder, meer in verbinding met jezelf!
Er zijn dus genoeg redenen om werkelijk contact wat gebeurt door het uitspreken van wat je ervaart, liever te vermijden en de oplossing lekker uit te stellen :-).
Drempel in uitspreken naar dansdocent
Het is heel gek ook, dat je als dansleerling (even de kids buiten beschouwing latend omdat die veelal
zo'n drempel